Aşılamalar prematüre bebeklerin takibinde çok yanlış yapılan bir konudur. Genel hasta izlemimizde prematüre bebeklerin 3 kiloyu geçmeden aşılanamayacakları şeklinde bir kanının olduğunu görüyoruz. Oysa aşı uygulamasında zamanında doğan bebeklere uygulanan program prematüre bebeklere de aynen uygulanabilir. Ancak bazı aşılar bebeğin durumuna göre bazı özellikler gösterir.
Prematüre bebeklere uygun kronolojik yaşlarda tam doz difteri-tetanos-boğmaca (DTB) ve çocuk felci aşıları yapılmalıdır. Boğmaca aşısı için zamanında doğan bebeklerdekinden farklı bir durum yoktur. Bronkopulmoner displazili çocuklarda boğmaca çok daha ağır geçtiği için özellikle bu bebeklere boğmaca aşısı yapılmalıdır.
Yalnız nörolojik açıdan ilerleyici sorun yaşayan serebral palsili bebeklerde bir doktora danışarak boğmaca aşısı yapılıp yapılmaması konusunda mutlaka bilgi alınmalıdır. Boğmaca aşısının kontrendikasyonları arasında beyin hasarı ve nörolojik hastalıklar olabildiği için doktora danışmadan boğmaca aşısı yapılmamalıdır.
Aşı zamanı geldiğinde bebek halen hastanede yatıyorsa canlı çocuk felci aşısı yapılmamalıdır. Çünkü aşılama sonrası ağızdan vücuda giren virüs bağırsak lenf dokularında çoğalıp dışkı ile bol miktarda atılmakta ve hastalık etkeni olarak hastanede yatan diğer bebekler için risk oluşturabilmektedir. İnaktif (ölü) çocuk felci aşısı yapılabilir. Bebek taburcu olduktan sonraki aşılamalarda ise canlı çocuk felci aşısı ile devam edilebilir.
Kızamık, kızamıkçık, kabakulak, Hemophilus influenza tip B aşıları zamanında doğan bebeklerdeki gibi aynı takvim yaşlarında yapılmalıdır.
Prematüre bebeklerin aşılamasında bir istisna
Prematürelerde Hepatit B aşısı uygulaması istisnai bir özellik gösterir. Anne Hepatit B taşıyıcısı değilse bebek 2.000 g’a ulaşmadan yapılmamalıdır. Ancak anne taşıyıcı ise bebeğin 2.000 g tartıya ulaşması beklenmez. Bu durumda ilk 12 saat içinde hem aşı hem de immunglobulin mutlaka yapılmalıdır.
Prematürelere influenza ve RSV Aşısı
Bronkopulmoner displazi gibi kronik akciğer hastalığı olan bebeklerde grip gibi influenza virus infeksiyonları hastalığın ağırlaşmasına neden olur. Böyle bebeklerde 6. aydan sonra sonbahar aylarında grip aşısının yapılması faydalıdır. Bu bebeklerin ebeveynleri ile bakıcıları ve ev içinde temas ettiği diğer kişilere de grip aşısı yapılmalıdır.
Yine bu bebeklerde kış aylarında doktor gerekli gördüğü takdirde RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) bronşioliti ve zatüresinden koruyabilmek için, son birkaç yılda gündeme gelen ve RSV’ye karşı geliştirilmiş olan immunglobulin aylık kas içi enjeksiyonlar şeklinde kullanılabilir. 2019 yılı itibarıyla bu aşı çok ileri prematüre doğmuş bebekelre devlet ve üniversite hastanelerinden alınan kurul raporu ile ücretsiz olarak temin edilebilmektedir. Palivizumab adlı etken maddeyi içeren bu aşının içinde RSV virüsüne karşı saf antikor vardır. RSV riskinin en fazla olduğu kış ayları boyunca ayda bir uygulanmalıdır. İlk RSV aşısı dozu, RSV sezonu başlamadan önce uygulanmalı ve takip eden dozlar RSV sezonu boyunca aylık olarak uygulanması gerekmektedir. Aşının markası Synagis’tir.
