Havalenin tanımını hatırlarsanız, beyinde bir sinir hücresi bölgesinden kaynaklanan anormal elektrik deşarjına bağlı, istemsiz kas kasılmaları, anormal duyu durumları idi. Eğer bu havale ateşli bir hastalık sırasında buna ateşli havale diyoruz. Yani hızla ateş yükselmesinden dolayı ortaya çıkan kasılmalar ve şuur kaybıdır. (İstisna: Ateşli hastalık kaynağı menenjit veya ensefalit gibi beyin ve zarının enfeksiyonları ise, buna ateşli havale diyemeyiz)
Genelde 6 ay ile 5 yaş arasında ateşli havale olur (Her 100 çocuktan 3 ile 5’inde görülür. Erkeklerde daha fazladır. 1 yaş altında ve 6 yaş üstünde ateşli havale dışında nedenlerin araştırılması gerekir (Örneğin menenjit).
Çocuklarda ateşli havalenin nedeni nedir?
Bazı çocukların ateşli hastalıklar sırasında neden havale geçirdiği tam olarak bilinmemektedir. Ama havale genelde ateşin hızlı yükselmesi durumunda ortaya çıkar. Beynin havale eşiği düşükse havale geçirme kolaylaşır. Ailede ateşli havale geçiren başka kişiler varsa (özellikle baba, amca ve amca çocukları) risk daha fazladır.
Kaç derece ateşte havale geçirilir?
Bu sorunun cevabı yoktur çünkü tamamen kişiye özgü bir durumdur. Birçok çocuk ateşi henüz yükselmekteyken havale geçirmektedir. Bazı çocuklar 37.8 drecede bayılıyorken bazıları 40 derece ateşte fıkır fıkır oynamakta ve havala geöirmemektedir. Bir çocuk 38 derece ateşte havale geçirmişken başka zamanda başka bir enfeksiyonda 39,5 derecede ahavale geçirmeyebilir.
Çocuklarda Ateşli Havale Tipleri
Basit Ateşli Havale
Nöbet generalizedir ve 20 dakikadan kısadır, ateş yüksektir, gün içinde tekrarlama sıklığı azdır.
Kompleks Ateşli Havale
Nöbet 20 dakikadan uzun, ateş çok yüksek değildir, gün içinde havaleler tekrarlayabilir.
Ateşli Havale – Epilepsi İlişkisi
Bir kez ateşli havale geçiren çocukların % 60’ında ikinci kez ateşli havale olmaz ama ilk ateşli havale 1 yaşın yaş altında ise tekrarlama riski daha fazladır. İlk nöbet 3 yaşın üstünde geçirildi ise tekrarlama riski azdır. Ateşli havale fokal ise (yani şuur kapanmaksızın sadece kol veya bacakta istemsiz kasılma olarak seyreden form) ve uzun sürerse tekrarlama riski çok fazladır.
Kardeşlerde ateşli havale geçirme hikâyesi varsa diğer kardeşlerde risk toplumdaki diğer sağlıklı çocuklardan 4–5 kat daha fazladır.
Ateşli Havaleye Müdahale ve Tedavisi
Ateşli havale geçirmekte olan çocuğun görünümü korkucudur. Sakin kalmaya çalışın ve havale anında saate bakın ve havale süresini belirlemeye çalışın. Kasılma sırasında düşme ve yaralanmalara karşı tedbir amacıyla yere yatırın, nefes almasını sağlayın. Sakın yiyecek, su, vermeyin; kolonya veya soğan koklatmaya kalkmayın. Ağzındaki kusmuk veya köpükleri temizleyin, yan yatırıp başını hafif geriye atın, soğuk suya vs sokmanın anlamı yoktur. Nöbet sonrası uykuya dalacaktır. Nöbet 20 dakikadan uzun sürerse acilen hastaneye götürün
Ateşli Havalede Yapılacak Tetkikler
İlk nöbette epilepsi yönünden tetkik yapılmasına gerek yoktur. Ancak ateş nedeninin araştırılması için testler gerekebilir. İkinci nöbetten sonra bir pediatrik nöroloğa danışılması ve EEG, beyin tomografisi vs çekilmesi gerekebilir.
