Menenjit, beyin ve omurilik zarlarının iltihabıdır. Bu iltihaba pnömokok, meningokok veya Hemofilus gibi bakteriler, virüsler veya çok nadiren de parazitler neden olabilir. Bakteriyel menenjitler daha ciddi ve ağır seyirli olabilir. Pnömokok ve HIB bakterileri en çok (Hemofilus influenza B) 3 ay –3 yaş arasında çocuklarda menenjit yapabilir. Tüberküloz basili ise her yaşta menenjit yapar ve çok ağır seyirlidir.
Peki nasıl olur da mikrop gidip beyin zarına oturur? Eğer o sırada çocuk anjin, sinüzit, orta kulak iltihabı gibi hastalıklar geçiriyorsa hem vücut direnci düşer hem de bu bölgelerde enfeksiyon yapan mikroplar kan ve/veya lenf yolu ile beyin zarlarına gelip yerleşebilirler.
Çocuklarda menenjit belirtileri ve teşhis
Hastalık belirtileri, ateş, baş ağrısı, kusma, göz kararması, ışığa karşı hassasiyet, denge kaybı, uykuya eğilim, bilinç kaybıdır. Bu belirtilerin bir veya daha fazlası görülebilir. Bebeklerde ise yüksek ateş, tiz sesli ağlama, huzursuzluk, emmeme, inleme, bıngıldakta şişlik olur. Viral menenjitler ise daha hafif seyirli olup 1-3 hafta arasında iyileşirler. Oysa bakteriyel menenjitler tedavi edilmezlerse ölüme bile neden olabilirler.
Kesin tanı sadece beyin omurilik sıvısı (BOS) halk arasındaki adıyla bel suyu alınarak konur. Tıptaki adı lomber ponksiyondur. Ponksiyon ile alınan sıvı, beyin ve omurilik zarları etrafında bulunan, normalde beyni çarpmalara karşı korumaya yarayan, steril bir sıvıdır. Bu işlem, bel omurları arasından ince bir iğne ile omurilik kesesi içindeki sıvının alınıp tahlil edilmesi esasına dayanır. Lomber ponksiyonun yapıldığı yerde omurilik yoktur, bunun için omuriliğe zarar verilmesi mümkün değildir. Bu işlemin halk arasında sakatlık, felç, kısırlık gibi yan etkileri olduğu söylenir. Bunların hiçbir bilimsel ve tıbbi zemini yoktur. Tecrübeli bir hekim tarafından yapılırsa 1-2 gün ağrı dışında yan etkisi yoktur.
Çocuklarda menenjit tedavisi
Tıptaki gelişmeler sayesinde menenjit günümüzde tedavisi mümkün hastalıklar arasındadır. Yine de sağırlık, körlük, epilepsi, kol-bacak felçleri gibi kalıcı arazlar ve ölümle sonuçlanması da mümkündür. Bunun için erken tanı için tüm girişimler yapılmalı ve damardan antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.
Çocuklarda menenjitten korunma
Ulusal aşı programındaki pnömokok ve HIB aşıları ile bu iki bakteriye bağlı menenjitler ve bunların sakatlıklarından büyük oranda korunma sağlanmıştır. ACYW ve B tipi meningokok aşılarıyla da bu bakterilerin menenjitlerinden korunma sağlanabilir. Viral menenjitler için henüz aynı şeyi söyleyemiyoruz maalesef.
