2003 yılının Ekim ayıydı. Kızımız Duru’yla ikinci uzun seyahatimizi yapacaktık. Uçak biletleri alındı, Antalya merkezde bir otel ayarlandı… Ve yolculuk… Duru, uçaktayken hafif hafif öksürmeye başladı. Havalimanına indiğimizde öksürük artmış, otele vardığımızdaysa sesi kısılmış ve havlar tarzda öksürmeye başlamıştı. Bu, Duru’nun daha sonra yaşayacağı, sayısını tam hatırlayamadım (sanırım 15 veya 16) krup atağının ilkiydi. Hemen bir hastaneye gittik ve soğuk buhar, adrenalin, kortizon buharı uygulamasına başladık… 5 günlük tatilimizin, öksürük ve kusmalarla geçeceğini bilmiyorduk…
Kış aylarında sık sık gördüğümüz bu hastalıkla ilgili bir yazıyı beğeninize sunuyoruz.
Krup, üst solunum yollarından, ses telleri ve trakea’nın (gırtlak) iltihabıdır. Özellikle ağlayınca belirginleşen havlar tarzda öksürük ve ses kısıklığına neden olur.
Çoğu vakada krup nedeni virüslerdir: Adenovirüsler, parainfluenza, paramiksovirüs ve RSV virüsü vs… Virüslerle mikropların farkını öğrenmek ve anlamak için şu yazıyı da mutlaka okuyunuz
Krup vakalarının çoğu hafiftir ve evde tedavi edilebilmektedir. Nadiren ciddi vakalarda nefes darlığı ve tıkanma ciddi boyutlara ulaşabilmektedir. Bazı çocuklarda her üst solunum yolu enfeksiyonu geçirme sırasında krup tablosu ortaya çıkmaktadır.
Spazmodik krup terimi ise hafif soğuk algınlığı ile hemen tetiklenebilen, daha çok geceleri ve birden ortaya çıkan ve de çoğu kez ateşin eşlik etmediği krup tablosuna verilen isimdir. Spazmodik krup, tekrarlama eğilimi gösterir.
Çocuklarda Krup Belirti ve Bulguları
Başlangıçta burun akıntısı, göz yaşarması, kırıklık gibi hafif üst solunum yolu enfeksiyon bulguları vardır. Ancak nefes borusunun iç yüzeyi örten mukoza ve ses telleri de şişip enflamasyon ortaya çıkınca ses kısıklığı, boğaz ağrısı, havlar tarzda öksürük (tıp kitaplarında buna fok balığı sesi deniyor) başlar.
Üst solunum yollaı giderek şiştiği taktirde nefes almak gittikçe zorlaşır ve hasta nefes alırken daha yüksek bir cızırtı sesi çıkarmaya başlar. Buna tıpta “stridor” denir ki hastalık için tipiktir. Ağır vakalarda nefes darlığı ortaya çıkar, oksijen azlığına bağlı olarak renkte solukluk ve hatta morarma bile izlenebilir.
Virüsler bu hastalık sırasında sadece üst solunum yollarını değil, alt solunum yollarını yani bronşları da etkileyip bronşite neden olabilmektedir.
Krupa neden olan virüsü alan herkeste krup belirtileri çıkacak diye bir şey yoktur. Bu virüs bazı çocuklarda ses tellerini etkilerken birçok çocukta hafif soğuk algınlığı semptomları ortaya çıkar.
Çocuklarda krup teşhisi nasıl konur?
Krupun tipik öksürüğünün duyulması hastalığı ele verir. (Bazı çocuklar bize öksürük ve hırlama yakınmasıyla getiriliyor ama muayene sırasında uslu durup ağlamayınca, havlar tarzda öksürüğünü duyamadığımızdan tanı koymakta güçlük çekiyoruz, ama kapıdan çıkarken istediği balonu alamayan çocuk ağlıyor ve o tipik kısık ses ve “havlama” sesi duyuluyor ve son anda tanı alıyor)
Vakaların çoğunda öksürükten önce hafif viral üst solunum yolları enfeksiyonu bulguları vardır: Burun akıntısı, hafif ateş, boğaz ağrısı, aksırık, göz yaşarması vs
Bazı çocuklarda tam kan sayımı ve CRP testleri istenerek işin içinde bakterilerin olup olmadığına bakılması gerekebilir.
Bir de nadiren tedaviye yanıt vermeyen vakalarda boyun filmi çekilerek krup değil de gırtlakta abse, boğaza kaçan yabancı cisim vs. olup olmadığına bakılması gerekebilir.
Çocuklarda krup tedavisi
Nemli ve mümkünse soğuk havanın solunması çocuğu rahatlatır. Bu amaçla eğer hava soğuksa camı açmanız ve soğuk hava solutmanız iyi olur. Soğuk havalarda dışarı çıkartmanız bile rahatlamaya neden olacaktır. Kaloriferlerin yandığı kış aylarında evdeki sıcak ve kuru hava hastalığı azdırabilir. Ayrıca olabildiği kadar bol ve serin sıvıların alınması da bebeği rahatlatır. Ağrı kesiciler boğaz ağrısını alır. (Duru’nun daha sonraki ataklarında, evde kombiyi kapatıp tüm cam ve balkon kapılarını açıyor, kızımızı yanımıza alıp yorganı boynuna kadar çekiyorduk; bu sayede soğuk ve nemli havayı soluyor ve rahatlıyordu)
Bazen vaka biraz daha şiddetliyse hastane şartlarında adrenalin veya kortizon buharı ya da kortizon iğnesi de gerekebilir. Bu ilaçlar ses tellerinin daha da şişmesine engel olacaktır.
Hatta bazı vakalarda hastanede yatarak tedavi bile gerekebilir. Prematüre bebekler ve astımlı hastalarda hastalık daha ağır seyredebilir.
Hastalığın süresi 7-10 gün kadardır. Öksürük azalarak kesilir.
Korunma
Genel hijyen kurallarına uyulması yeterlidir. (el yıkama, enfeksiyon sırasında kağıt mendil kullanma vs)
Sık tekrarlayan krup hastalarında, tekrarlardan korunmak için astımda kullanılan kortizonlu inhalerlerin kış aylarında kullanılması gerekebilir.
