İster sezaryenle ister normal yolla olsun tüm doğumlarda doğum süreci boyunca basınç değişiklikleri veya çekmelerden kaynaklanan mekanik travmalar ortaya çıkabilir. Burada en sık görülen doğum travmalarını kısaca açıklamak istiyoruz.
Doğum Şişi
Tıptaki adı biraz karışık: Kaput suksadeneum Bu bozukluk vajinal yolla baş gelişi ile doğan bebeklerde görülür. Çok sık rastlanır. Bebeğin doğum kanalından çıkışı sırasında doğun kanalında sürtünme ve vakum etkisi ile olur. Doğumdan hemen sonra fark edilebilir. Yumuşaktır, yüzeyde saçlı deride peteşi denen minik kırmızı kanama odakları da olabilir. Cilt altında sıvı ve/veya kan birikmesine bağlıdır. Kafa kemiklerinin eklem yerlerini (sütür) geçerek geniş bir alana yayılabilir. Tedaviye gerek yoktur. Birkaç günde kendiliğinden düzelir. Cilt enfeksiyonlarından korumak yeterlidir.
Sefal hematom
Yine kafada görülen bir travmadır. Bu kez kan veya sıvı periost denen kemik zarının altında birikmiştir. Şişlik bir tek kafa kemiği ile sınırlı kaldığından kemikleri eklem yerlerini (sütür) geçmez. Sıklıkla kafa yan taraflarında olur. Yavaş yavaş ilerlediği için doğumdan hemen sonra fark edilmeyip saatler sonra ortaya çıktığı görülür. Başlangıçta serttir, zamanla yumuşar. 2 hafta ile 3 ay arasında kendiliğinden düzelir. Özel bir durum olmadığı sürece içindeki kanın enjektörle alınması vs kesinlikle önerilmez.
Kafatası kırıkları ve kafa içi kanamalar
Yenidoğanda kafatası kemiklerinin esnekliği nedeni ile kafa kemiği kırıkları enderdir. Ama baş – pelvis uygunsuzlukları, uzamış ve zor doğumlar ile forseps uygulamalarında, makat gelişinde vs görülebilir. Alın ve yan kafa kemiklerinde daha fazla olup çizgiseldir. Bunlara sefal hematom da eşlik edebilir. Çökme kırıkları da görülebilir. Çökme kırıklarında kafatasında geniş bir çukurluk şeklinde çökme alanı ele gelir. Komplike olmayan çizgisel kırıklarda tedavi gereksizdir. Çökme kırıkları ise nörolojik bulgulara neden oluyorsa cerrahi olarak kaldırılarak düzeltilmelidir.
Tortikolis
Boynun her iki yanında bulunan bir ucu yukarıda kulak arkasındaki mastoid kemik çıkıntısına diğer ucu aşağıda köprücük kemiğine bağlı olan SKM kasının doğum sırasında çekilmesi sırasında hasar görmesine balı olduğu düşünülmektedir. Bu hasar iyileşirken bir bağ dokusu oluşmakta ve kasta sert bir kitle oluşumuna ve kısalmaya neden olduğu düşünülmektedir. Sıklıkla doğumdan sonra 2 hafta bulgu vermez. 2 haftadan sonra kas üzerinde 1-2 cm.lik, hareketsiz, sert, iğ şeklinde kitle ele gelir. Bebeğin başı o tarafa yatıktır, çenesi karşı tarafa dönüktür. Fizik tedavi ile 2-3 ay içinde düzelir.
Köprücük kemiği kırıkları
Yenidoğanda en sık görülen kemik kırığı şeklidir. Yeşil ağaç kırığı (kemik gövdesinin çatlaması şeklinde) olduğu için 1 hafta 10 gün geçip sert bir şişlik ortaya çıkmadan anlaşılması zordur. Tedavi gerektirmez. Sadece bebeği kucaklarken dikkat etmek gerekir. Ama eğer kırık uçları ayrışmışsa kol hareketleri azalır ve ağrılı bir hal alır. Bu kez ortopedistin görmesi gerekebilir.
Deri kesileri
Sezaryenle doğumlarda özellikle saçlı deride bistüri ile ortaya çıkan kesilerdir. Doğum yaptıran doktoru mahkemeye vermek gerekmez ! Sık görülür.
