Uyuz Nedir?
Uyuz, deri altında yerleşen, yumurtlayan yengeç benzeri bir eklembacaklı mikroskobik parazitin yol açtığı çok kaşıntılı bir deri hastalığıdır.
Sarcoptes scabiei hominis adlı bu parazit 0,4 mm boyunda, 4 bacaklı ve yarı küre şeklindedir. Günde 0,5 ile 5 mm hızla derinin en üstündeki boynuzsu tabakası içinde tüneller açarak ilerler. Dişisinin deri içinde açtığı tüneller, salgıladığı toksinler ve antijenik yapısından dolayı kaşıntı çok fazla olur.
Uyuz Nasıl Bulaşır?
Uyuz doğrudan veya dolaylı temas yoluyla bulaşır. Hasta kişinin derisi veya kullandığı elbise, havlu, çarşaf, battaniye vs ile temas gerekir.
Uyuz Belirtileri Nelerdir?
Özellikle gece artan şiddetli kaşıntı, parazitin deriye girdiği yerde kızarıklık, deri altında açtığı tünele bağlı, deride ince kırmızı çizgiler, 1–2 mm’lik küçük, kırmızı ve kabarık çıkıntılar yapar. Tüneller küçük süt çocuklarında görülmeyebilir. Ayrıca küçük bebeklerde, erişkin ve ergenlerden farklı olarak avuç içi, taban, saçlı deri ve yüzde de lezyona rastlanabilir.
Uyuz Tedavisi Nasıl Olur?
Uyuz hastalığının başlangıcında kaşıntı olmasına rağmen tipik döküntüler ve uyuza özel lezyonlar henüz ortaya çıkmadığı için bir çok tecrübeli doktor tarafından bile alerji ve ürtiker ile karıştırılarak antialerjik ilaçlar, nemlendirici losyonlar vs denenmektedir. Bunların tedaviye yenıt vermemesi, kaşıntının giderek artması ve geceleri şiddetlenmesi ile teşhis birçok vakada daha geç konmaktadır.
tedavi hemen hemen her zaman kremlerle yapılır ilaç düz hariç tüm vücuda uygulanmalıdır tırnak altları genital bölgeler kasık koltuk altı gibi kıvrım yerleri iyice ilaca bulunmalıdır… tırnaklarım kısa kesilmesi çok önemlidir… yan etkisinin azlığı yanında 2 aydan büyük bebekler ve çocuklar ile lohusalar ve Gebelerde de kullanılabilir olması nedeniyle yüzde beşlik permetrin krem ilk seçenektir… ilaç uygulaması şöyle yapılır önce çocuk sıcak bir banyo yaptırılır gözenekler açılır banyodan çıkar kurulanır vücut biraz soğuduktan sonra boynundan aşağıya bütün vücuda sürülür… uygulama sonrası Temiz kıyafet giydirilir 10-12 saat kadar vücutta krem bekletilir… 12 saat sonra çocuk tekrar yıkanır Ancak bu süre içerisinde çarşaf çamaşır ne varsa hepsi yüksek sıcaklıkta kaynatılır ve yıkanır… Hatta kıyafetler 3 gün boyunca bir poşette kapalı tutulup daha sonra yıkanması daha da etkili olur… parmak emen çocuklarda eldiven ve çorap giydirmek önemlidir. Ayrıca gün içinde eller ve kollar yıkanacak olursa oralara ilaç tekrar sürülmelidir. Gerekirse 10 gün ara ile yeniden kullanılabilir.
Wilkinson pomad da uyuz tedaivisinde kullanılabilir. Dikkat edilmesi gerekn hususlar şunlardır: Toksik olmadığı için gebelerde ve bebeklerde de kullanılabilir. Kötü kokup leke bırakır. 3 gün üst üste tüm vücuda sürülür, banyo uyapılıp tekrar sürülür ve dördüncü gün banyo yapılır.
Oral ivermektin: Türkiyede bulunmayan bu ilaç iyi güvenlik profiliyle uyuz tedavsinde çığır açan bir makrosiklik lakton grubu bir ilaçtır. 15 kg ve 6 yaş altı çocuklarda kullanılamaz. 200 microgram/kg dozda 14 gün ara ile 2 kez kullanılabilir. Gebelerde ve emziren annelerde kullanılamaz.
Aşırı kaşıntı içinse çok etkili olmasa da öezllikle sedasyon yapan antialerjik şurup ve losyonlar ile kortizonlu kremler denenebilir.
Elbise, yatak örtüleri, çarşaf ve çamaşırlar içinse uyuz hayvancığını öldürmek için yüksek sıcaklıkta uzun süre yıkama, yüksek sıcaklıkta yıkanamıyorsa kuru temizleme gerekir. Çamaşırlar yüksek derecede kurutma makinesinde kurutulmalı ve yine mümkün olan en yüksek derecede ütülenmelidir.
Doktorunuz gerekli gördüğü halde aile tedavisi yapılmasını isteyebilir.
