Pnömokok Aşısı, Zatürre aşısı mıdır?
Pnömokok, hemen her yaşta ama daha çok çocukluk çağında üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları (bronşit ve zatürre) ile orta kulak iltihabı ve hatta menenjit yapan bir bakteridir. Bu bakteri de birçok diğer bakteri gibi solunum yolu ile bulaşıp önce üst solunum yollarında yerleşir ve kolonize olur (gruplar oluşturur). Buradan doğrudan akıntı yoluyla veya kan yolu ile akciğerlere giderek zatürreye neden olurlar.
Bazen de kan yolu ile bulaştığı yer akciğerler değil beyin zarları olur ki biliyorsunuz bu durumda ortaya çıkan hastalık menenjittir. (menenjit beyin zarlarının iltihabıdır ve Pnömokok ve meningokok başta olmak üzere birçok farklı bakteri menenjit yapabilmektedir)
Pnömokoklar çok fazla antibiyotik kullanımı nedeniyle giderek daha dirençli olmaktadırlar. Özellikle dirençli pnömokok menenjitleri ağır seyretmekte ve sekel bırakmaktadır. Aşılamanın rutine girmesiyle beraber pnömokok zatüre ve menenjitlerinde ve bunlara bağlı sakatlıklarda sayıca ciddi azalma görülmektedir. (Aşı karşıtlarının kulakları çınlasın)
Yakın zamana kadar sık enfeksiyon geçirenlere, bağışıklık sistemi yetmezliği olanlara, astımlılara, bazı kan hastalıkları nedeniyle dalağı alınanlara, uzun süre yüksek doz kortizon ilacı kullanması gerekenlere mutlaka yapılması önerilmekteydi. Ancak artık ülkemizde pnömokok aşısı rutin olarak yapılmaktadır.
Zatürre Aşısı çeşitleri ve polisakkarit zatürre Aşısı
Pnömokok bakterisinin 2 farklı çeşidi vardır;
- Konjuge pnömokok Aşısı (KPA) Sağlık ocaklarında çocuklara yapılan ve zorunlu aşı programında olan konjuge pnömokok aşısı (KPA)… Pfizer firması tarafından üretilmekte olur Prevenar 13 markasıyla satılır; serotip 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F ve 23F’nin neden olduğu pnömokokal pnömoniden ve invazif pnömokokal hastalıklardan korunmak için kullanılır.
- Polisakkarit Aşı: Farklı bir teknikle üretilmekte olan bu aşı da serotip 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F, 33F adlı pnömokok baterilerine karşı koruma sağlar. Bu aşı 2 yaştan önce uygulanamamaktadır ve 65 yaş üstü yaşlılar; KOAH, diabet, dalak alınması, ağır bağışıklık yetmezliği kan hastalıkları vs olan kişilere önerilmektedir; rutin uygulamada değildir.
Zatürre aşısının yapılma yeri
Kas içi enjeksiyon şeklinde bacak ön yüzü veya kola yapılır.
Zatürre aşısı yapılma zamanı
Aşının zamanlaması için aşı takvimine bakmanızı öneririz
Zatürre aşısı yan etkileri
Zatürre aşıları yan etki olarak diğer bütün aşılar gibi aşı yerinde ağrı, şişlik ve ateş yapabilmektedir. Yan etki durumunda ateş düşürücü ve aşı yerine lokal soğuk uygulama önerilir. Alerjik reaksiyon olasılığı çok düşüktür.
