Bir yabancı terim daha… (Dilimizdeki yabancı tıbbi terimlerin Türkçeleştirilmesi konusunu ayrı bir yazı olarak yayınlamayı da planlıyorum zaten) İngiliz kökenli tıp kitaplarında “intusepsiyon”, Fransız kökenlilerdeyse “invajinasyon” sözcükleri geçmekte ama aynı anlama gelmektedir. Dilimizde bağırsak düğümlenmesi olarak geçen bu durum gerçekte tam bir düğümlenme değildir. Pekiyi ya nedir?
İnvaginasyon Nedir?
Bağırsakların bir bölümünün eski arabalardaki radyo anteni gibi iç içe geçmesidir. (Birçok yayında eldiven parmağı gibi tanımını görüyoruz ama ben teleskopik radyo anteni tanımlamasını daha çok beğeniyorum, bu da benim tercihim) (Bkz resim)
Her yaşta görülebilmekle beraber en çok 6 ay ile 2 yaş arası çocuklarda rastlanır. İshaller sırasında, en çok da rotavirüs ishallerinde görülme olasılığı artar.
İnvajinasyon neden olur?
Çocuklarda invaginasyonun nedeni hala tam olarak bilinmiyor ama çoğu vakada invajinasyon öncesi ateşli bir üst solunum yolu enfeksiyonu geçirme hikayesi vardır. Bu da tüm vücuttaki lenf bezlerinde şişme ile ilgisi olabileceğini düşündürmektedir. İç içe geçen bağırsak segmentinde kan dolaşımı bozulur, ödem ve dokuda beslenme bozukluğuna bağlı olarak şiddetli ağrı başlar. Bağırsak hareketleri ile artan kramp gibi ağrı defalarca tekrarlar.
İnvajinasyon belirtileri nelerdir?
Ani başlayan karın ağrısı ve huzursuzluğa zamanla kusmalar eklenir ve kanlı dışkılama başlar. Bağırsak hareketleri ile artan kramp gibi ağrı defalarca tekrarlar.
İnvajinasyon tanısı nasıl konur?
Yukarıda anlatılan klinik tablo invajinasyon için çok tipik olmakla beraber kesin tanı için batın filmi ve ultrasonografik inceleme de gerekir. Çocuk cerrahı batın muayenesine ek olarak parmakla anüsten girerek bağırsak muayenesi de yapacaktır. Bütün bunlar normal olduğu halde invajinasyon şüphesi devam ederse hastanın ameliyat edilip içinin açılarak bağırsaklarn elle ve gözle kontrolü bile gerekebilir.
İnvajinasyon tedavisi nasıl olur?
Sıvı tedavisi
Kusma ve kanlı ishalle sıvı kaybeden bebeğe mutlaka serum takılarak uygun içerikli mineralli serum verilir. Burundan sonda takılarak mide sıvılarının boşaltılması gerekir.
Lavmanla tedavi
Erken tanı konan bazı vakalarda makattan lavmanla verilen baryum veya hava, invajinasyon bölgesinin kendiliğinden düzelmesini sağlayabilir.
Cerrahi tedavi
Açık cerrahi yöntemle invajinasyon bölgesine girişim gerekir. Bazı vakalarda invajinasyon bölgesinin elle düzeltilmesi yeterliyken uzun süren vakaların bazılarında o bölge kesilip çıkarılarak uç uca dikmek bile gerekir (Bu tamamen o anda hastanın durumuyla ilgilidir)
