Reflü ne demektir? Tanım
Reflü (reflux), kelime anlamı ile “kaçak” demektir. Mide içeriklerinin yemek borusu boyunca yukarı çıkmasına Gastroözofageal Reflü (GÖR) denir. Reflü ile reflü hastalığı farklı şeylerdir. Mesela küçük bebeklerin çoğunda birkaç ay devam eden reflü vardır ama bunların çok azında reflü, hastalık düzeyindedir. (aslında bu durumun tam tıbbi karşılığı regürjitasyon‘dur: anlamı, “geviş getirme”dir, bebek reflüsü dediğimiz şeylerin çoğu aslında regürjitasyondur)
Reflünün şiddetli ağrı ile olması, kusmuğun akciğerlere sık sık kaçıp akciğer enfeksiyonuna neden olması, kilo alımına engel olması durumlarında reflü hastalığından bahsedilir
Bebeklerde Reflü Nedenleri
Bebek beslenirken lokma yemek borusu boyunca aşağı inerken mideye giriş yerinde yemek borusu – mide arası kapakçık açılır; lokma mideye girer ve kapakçık kapanır. (Aslında burada gözle görülen gerçek bir kapakçık yoktur; yemek borusunu meydana getiren kas dokusunda bir sıkılaşmadan kaynaklanan fonksiyonel bir kapakçık vardır). Kapakçık midedeki gıdaların yemek borusuna geri kaçmasına engel olarak bir “çek valf “ gibi çalışmalıdır. Süt çocuklarında bu kapakçık zayıftır, tam kapanmaz ve mama mideden ağza kadar gelir, hatta fışkırabilir.
Reflü Belirtileri Nelerdir?
Reflünün belirtileri çok geniş bir yelpaze dağılımı gösterir. Bir ucunda ağrılı boyun spazmları varken (Sandifer Sendromu) diğer ucunda basit fışkırır tarzda kusmalar olur. Bazen tek belirti kronik öksürük olabilmektedir. Kronik öksürüğü başka nedenlere (astım, sinüzit, geniz eti vs) bağlanamayan çocuklarda reflü düşünülmelidir.
Bebeklerde ise GÖR, klinikte beslenmeden sonra ağız kenarından hafif çıkarma ile önümüze gelir. Bu çıkarmalar bazen daha güçlü olur ve burundan dahi süt gelebilir ve fışkırabilir. Özellikle koliğin (gaz sancılarının) en şiddetli olduğu 6–8 haftalarda GÖR de şiddetlenir.
Bebeklerde reflü hastalığı durumunda gıda alerjileri de (süt alerjisi, yumurta alerjisi vs) olasılıklar arasında düşünülmelidir. Bu durumda kusmukta nadiren kan bile görülebilmektedir.
Bebeklerde Reflü Teşhisi
Reflü tanısında altın kriter pHmetrede asit kaçağının gözterilmesidir. En kıymetli tanı yöntemi olan pH-metre yönteminde, bebeğin burnundan yemek borusuna, ucunda asit ölçümü yapan bir sensor olan ince bir sonda sarkıtılıp orada 24 saat bırakılarak 24 saatlik asit ölçümü yapılmaktadır. Bu ileri tanı yöntemlerinin uygulanması gerekip gerekmediği konusunda doktorunuza danışın ve bir “pediatrik gastroenteroloğun” görmesi gerekebilir mi, tartışın.
Teşhis için ayrıca nadiren ilaçlı mide filmi, sintigrafi, endoskopi gerekebilir. Her bir yöntemin doğruluk ve hata payı ile ilgili avantaj ve dezavantajlar vardır. Teşhis için artık klinik bulgulara dayanmak yeterli görünmektedir. Klinik bulgular reflü düşündürüyorsa doğrudan reflü tedavisi verip, tedaviye yanıtın derecesi takip edilir. Bu uygulamaya “kör tedavi” denmektedir. Reflü varsa ilaçların zararı olmadığı gibi, reflü yoksa da ilaçların zararı olmayacaktır.
Bebek ve Çocuklarda Reflü Tedavisi
Reflüde mide içerikleri bebeğin nefes borusuna kaçma ile morarmalara neden olmuyorsa, aylık kilo alma hızını olumsuz etkilemiyorsa, reflüye şiddeti ağrı eşlik etmiyorsa AYNİ OLAY BASİT FİZYOLOJİK REFLÜ İSE tedavi edilmesine gerek yoktur.
Genel olarak beslenme sonrası sallanmadan gazının çıkarılması, uzun süre dik tutulması, 30-45 derece eğimli bir yerde, mümkünse sol yana yatırılması yeterlidir.
REFLÜ HASTALIĞI
Genelde kolik ile reflü de 3-4 ayda zayıflar. Ancak bazen 1-1,5 sene sürer. Ama kendiliğinden düzelir. Tedavi gerekip gerekmediği konusunda doktorunuzla konuşun. Bazen tekrarlayan öksürük, apne, hırıltı bronşit, zatürre, sinüzit sebebiyle bile olabilir. İştahsızlık, kilo alamama, kansızlık, yanma, ağız kokusuna da neden olabilir. İŞTE O ZAMAN BASİT REFLÜ DEĞİL REFLÜ HASTALIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. O zaman eğer mamayla besleniyorsa antireflü mamalar veya mama kıvam arttırıcılar; anne sütüyle besleniyorsa anne sütü kıvam arttırıcıları, reflü ilaçları vs eklenebilir.
