Burun yabancı cisimlerine genellikle çocuklarda ve akıl hastalarında rastlanır. Buruna yabancı cisim, oyun sırasında bilinmeden ya da kasten sokulur. Çoğunlukla da burun kanamalarına neden olur. Kanamanın durdurulması veya yabancı cismin dışarı atılması için, burun hiçbir zaman sıkılmamalıdır. Yabancı cisim burun içi mukozasını tahriş eder. Mukoza şişerse yabancı cismin önünü kapatarak görülmesine engel olur. Bu durum genellikle gecikmiş vakalarda görülür.
Uzun süreli, tek taraflı, kötü kokulu, iltihaplı veya kanlı burun akıntısı varlığında burun yabancı cismi akla gelmelidir. Burun muayenesinde akıntıların aspire edilerek temizlenmesinde sonra genellikle yabancı cisim görülür. Burundaki yabancı cisim görülerek, burun pensleriyle alınır. Mukozada şişme varsa cisim görülmez. Şişkinlik ilaçlarla giderildikten sonra cisim çıkarılmalıdır. Burun yabancı cisimleri çocuklarda uygun anestezi koşulları altında aspiratör veya kıvrık uçlu bir enstrüman ile cismin arkasından öne çekilerek yaralamadan çıkartılmalıdır. Bu işlem sadece konunun uzmanı bir doktor tarafından yapılmalı, burun içine uzun kıvrık aletler ebeveynler tarafından sokularak ev koşullarında çıkartılmaya çalışılmamalıdır. Böyle hareketler burun kanamalarına ve travmaya yol açabilir. Evde denenebilecek tek girişim karşı burun deliğinin parmakla bastırılıp tıkanması ve hastanın sümkürtülmesidir. Yabancı cisimler burunda aksırık refleksine sebep olur. Aksırık çoğu kere yabancı cismin atılmasını sağlar Bu hareket başarılı olmazsa başka bir şey denenmemelidir.
Organik yabancı cisimler(mesela bezelye, nohut vs) , şişerler ve geç tıkanıklık yaparlar. Çıkarılırken parçalanırlar. İnorganik yabancı cisimler (mesela boncuk, oyun hamuru vs), bu bakımlardan farklıdır. İşlem sırasında sert ve keskin köşeleri ile burun içine hasar verebilirler. Yabancı cismin içeride uzun süre kalması iltihaplı akıntıya, burun taşı oluşmasına, mukozada ülserlere ve polipleşmelere yol açabilir. Tek taraflı burun tıkanıklığı ve kötü kokulu akıntı aileler için uyarıcı olmalıdır.
* Bu yazının hazırlanmasında Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Vakfı‘nın konuyla ilgili broşüründen yararlanılmıştır.
