Adı pek bir şatafatlı olsa da solunum fonksiyon testi (SFT) basitçe, akciğerlerimizdeki hava akım hızlarını ölçerek bronşlarda daralma, tıkanma, esneklik kaybı vs. durumları saptamaya yarayan bir yöntemdir.
10-11 yaş üstü çocukların iyice anlaması halinde rahatlıkla yapılabilir. Daha küçük çocuklar tarafından solunum fonksiyon testi cihazına gerektiği gibi üflenmesi pek olası değildir.
Burada solunum fizyolojisini anlatmam çok zor. Tıp fakültesinde de en zorlandığımız konulardandı zaten. Ama yine de test nasıl yapılır ve burada nelere bakılır anlatmaya çalışalım.
Çocuklarda solunum fonksiyon testinin yapılışı
Bir hortum düşünün. Ucunda her hastada yenisi takılan karton bir ağızlık var. Hortumun ucu da hava akım hızlarını ölçen çok hassas bir cihaza bağlı. Testi yaptıran kişi önce ne zaman ne hızda üfleteceğini anlatır, sonra hastanın burnu fotoğraftakine benzer bir mandalla tıkanır (ki hava kaçmasın) ve ağızlık ağzına verilerek teste başlanır.
Testle hava akım hızları, total akciğer kapasitesi, 1. saniyede akciğerden çıkan hava volümü ve hızı, bunların birbirlerine oranı vs. birçok parametre ölçülür. Hastanın yaşı, boyu, kilosu vs. ile çıkan değerlerin yaşına uygun olup olmadığı değerlendirilir.
Bazen, özellikle de astım şüpheli durumlarda, bir kez solunum testi yapıldıktan sonra hastaya Ventolin adlı bronş açıcı ilacın sprey şekli solutulur ve test tekrarlanır. İlk değerle ikincisi arasındaki fark değerlendirilerek astıma eğilimi olup olmadığı da anlaşılır. İlk testin normal olması ikinci testin yapılmasına gerek olmadığı anlamına gelmez.
Çocuklarda Solunum Fonksiyon Testi Neden Yapılır?
Çocuklarda ana yapma nedeni astım tanısı ve tedavisinin takibidir. Erişkinlerde ise amfizem, astım, KOAH vs tanı ve takibi amaçlı kullanılır
