Rotavirüs memeliler ve kuşlarda ishal nedeni olan bir virüstür. Elektron mikroskopunda “tekerlek” şeklinde göründüğü için bu virüse “rota” virüs denmiştir. (Bu arada Latince’de ‘rota‘ kelimesi ‘tekerlek‘ anlamına gelir) Rotavirüs erken çocukluk çağında ağır sıvı kaybına neden olabilen ishaller yapar. 2 yaş altındaki çocuklarda akut ishal etkenlerinin en başta gelenidir. Düşük sosyoekonomik bölgelerde daha fazla enfeksiyon yapar. Son derece bulaşıcıdır. Oyuncak ve eşya yüzeylerinde kalarak ve hatta hava yoluyla bile bulaşabilir.
Hastaneye yatırılan çocuklarda da ishalin en önemli nedeni rotavirüstür. Anne sütü, rotavirüs hastalığına engel olamaz ancak hastalık seyrini hafifletir. 3 ayın altındaki çocuklarda anneden plasenta yoluyla geçen antikorlar koruyucu olabilir.
Çocuklarda Rotavirüs belirtileri ve bulgular
Virüs ağız yoluyla alındıktan 1-3 gün sonra ishal başlar. Ateş ve kusma da eşlik eder. Bazen önce kusmalar olup ishal sonraki günlerde de ortaya çıkabilir. Kusma 1-2 günde geçerken ishal ise 1 haftaya uzayabilir. Yüksek ateş ve ishal nedeniyle sıvı kaybı ve sodyum yükselmesi tehlikesi vardır. Dışkı sarı ve suludur, kan ve sümük yoktur.
Rotavirüs teşhisi nasıl konur?
Dışkıda ELISA veya kart testi yöntemi ile rotavirüs antijeni saptanması ile tanı konur.
Çocuklarda rotavirüs tedavisi nasıl olur?
Rotavirüsü öldüren ve bu virüse özel bir ilaç henüz keşfedilmedi. Antibiyotik ve bağırsak çalışmasını azaltan ilaçların da tedavide yeri yoktur. Kaybedilen sıvının yerine konması için tuzlu şekerli hazır karışımların sulandırılarak ağızdan verilmesi gerekir (Bkz.İshal tedavisi). Bu süre içinde bağışıklık sistemi virüsle başa çıkmaya başlar.
Ben rotavirüs ishaline “barsak nezlesi” adını koydum. Nasıl nezlede sadece sık sık burun temizlenir ve ilaçlar pek etki etmezse, rotavirüs ishalinde de sadece sıvı tedavisi yapılması yeterlidir. Rotavirüse antibiyotiklerin etkisi yoktur.
Diğer virüsler: İshal yapan birçok virüs daha vardır: Astrovirüs, Adenovirüs, Norwalk virüsleri bunların arasındadır.
Rotavirüs’ten korunma
Rotavirüs’ten korunma sadece aşı ile olur. rotavirüs aşıları için bakınız.
