Çocuğum sık sık bademcik iltihabı oluyor, bademciklerini aldırırsak kalp romatizmasından koruyabilir miyiz?
Hayır! Kalp romatizmasına neden olan bademcik değil bademciği iltihaplandıran streptokok (Beta) mikrobudur (Bkz Beta mikrobu nedir?). Beta hemolitik streptokok bakterisinin neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında eğer iltihap da iyi tedavi edilmemişse eklem romatizması gelişebilir. Dikkat edilirse bademcik iltihabı zorunluluğu yoktur, streptokok farenjiti (anjin) de olması romatizmal hastalık için yeterlidir. Beta bakterisi enfeksiyonları tedavisiz de iyileşebilirler ancak kalp kapakçıklarına vurma riski çok artar.
Çocuklarda kalp romatizması belirtileri
Çocuklarda kalp romatizması en çok 5–15 yaş arası çocuklarda görülür. Belirtiler boğaz enfeksiyonundan 2–4 hafta sonra başlar.
Kalp romatizmasında eklem belirtileri:
El-ayak bilekleri, diz ve dirseklerde şişme, kızarıklık ve ağrı olur. Bu tür ağrılar bir eklemde başlar, 2-4 gün sonra o eklemdeki şişlik inip bir başka eklemde ortaya çıkar. Buna biz gezici geçici artrit diyoruz. O sırada hasta yere bile basamayacak kadar ağrılıdır. (Eklemlerde sadece ağrı olması romatizma tanısı için yeterli değildir ancak yine de şüpheyi ortadan kaldırmaz)
Kalp romatizmasında deri belirtileri:
Vücutta kırmızı döküntü de olabilir. Cilt altında özellikle alt bacak ön yüzünde sert ağrılı kırmızı şişlikler (cilt altı nodülleri) de tipiktir.
Kalp romatizmasında kalbe ait belirtiler:
Kalp kapakçıklarında tahribat başlarsa kalp yetmezliğine bağlı çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, öksürük, kalp büyümesi ve kalp yetmezliği ortaya çıkabilir. Muayenede kalpte üfürüm duyulacaktır.
Çocuklarda kalp romatizması teşhisi
Tanı için tam kan sayımı, boğaz kültürü, EKG ve ekokardiyografi çekilmesi gerekir. Klinik bulguların kaçı kalp romatizmasını destekliyor, kaç laboratuvar bulgusu var; buna bakılarak tanı konur
ASO romatizma testi midir?
ASO streptokok bakterisinin streptolizin-O adlı bir yüzey antijenine karşı vücut tarafından yapılan bir antikordur (anti streptolizin O). Sadece streptokok enfeksiyonu geçirildiğinin kanıtıdır. Yani eklem veya romatizması olunmasa da streptokok enfeksiyonu ASO’nun yükselmesine neden olabilir. Maalesef bazı meslektaşlarımız hala ASO yüksekliğine bakarak eklem romatizması tanısı koymaktadır.
Tedavi
Okul çağındaki çoğu çocuğun boğaz iltihabının iyi tedavi edilmesi kalp romatizmasından korunma için yeterlidir.
Eğer bir ateşli üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında eklem romatizması belirtileri ortaya çıkarsa hemen doktorunuza başvurunuz. Tedavide yüksek doz aspirin veya kortizon kullanılması gerekebilir.
Tedavi sonrasında senelerce aylık koruyucu penisilin iğneleri yapılması neredeyse zorunludur.
