Normal gebelik süresi fıkralardaki gibi en az 9 ay 15 gün olmalıdır. Yani normal gebelik 38 hafta ile 42 hafta arasında sürer. Gebelik 37 haftadan önce sonlanırsa doğan bebeğe prematüre denir. Prematüre bebeğin yaşı , 40 haftalık olana kadar “postkonsepsiyonel yaş” olarak ifade edilir. Örneğin 28 haftalık dendiğinde konsepsiyondan (bebeğin rahme düşmesi) bu yana 28 hafta geçtiği ve gerçek miadına daha 12 hafta olduğu anlaşılır.
Yenidoğan bebeğin doğum tartısı gebelik yaşına göre uyan %10-90 değerleri arasında ise “doğum ağırlığı gebelik yaşına uygun” (Appropriate for Gestational Age, AGA), doğum ağırlığı %90 üstünde olanlar için “doğum ağırlığı gebelik yaşına göre fazla” (Large for Gestational Age, LGA), doğum ağırlığı %10 altında olanlar için ise “doğum ağırlığı gebelik yaşına göre düşük” (Small for Gestational Age, SGA) terimleri kullanılmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi her düşük doğum tartılı bebek prematüre olmayabilir. Zamanında doğduğu halde iyi gelişmemiş ve “zayıf” olabilir.
Prematüre doğan bebekler ne kadar prematüre doğduklarına göre farklılıklar gösterirler. Bazıları sadece sınırda prematüredir ve kısa bir süre hastanede kaldıktan sonra taburcu edilip sağlam bir yenidoğan bebek gibi izlenebilirler. Bazıları ileri derecede prematüredirler ve hastanede çok uzun süre kalmak zorunda kalırlar. Prematüre doğan bebeğinizle karşı karşıya kalabileceğiniz problemleri bilmek için önce bebeğinizin ne kadar prematüre olduğunu bilmelisiniz.
Prematüre bebekleri doğdukları gebelik haftasına göre sınıflarsak:
- 24–31 Hafta: İleri derece prematüre
- 32- 35 Hafta: Orta derece prematüre
- 36- 37 Hafta: Sınırda prematüre
Bir başka sınıflama şekli de doğum tartısına göre sınıflamadır:
- Düşük Doğum Ağırlığı (LBW) : Bebeğin doğumda 2.500 gramdan az olması
- Çok Düşük Doğum Ağırlığı (VLBW): Bebeğin doğumda 1.500 gramdan az olması
- İleri Derecede Düşük Doğum Ağırlığı (ELBW): Bebeğin doğumda 1.000 gramdan az olması
*LBW (Low Birth Weight), VLBW (Very Low Birth Weight), ELWB (Extremely Low Birth Weight)
Prematüre Doğumun Nedenleri
Prematüre doğumun birçok nedeni vardır. Ana rahmindeki bebek, rahim ve plasentayı üçlü bir ünite olarak kabul edersek bu ünitenin her bir üyesine ait sorunlar ayrı ayrı prematüre doğum nedeni olabilir.
Anneye ait nedenler
Annenin gebelik sırasında yaşam şeklindeki hatalı tercihler prematürite nedeni olabilir: Alkol, sigara, uyuşturucu kullanımı. Beslenme bozukluklarına bağlı kilo alınamaması, bakımsızlı ve aşırı yorgunluk ile aşırı stres de Prematüriteye neden olabilir.
Anne yaşı
18 yaş öncesi ile 35 yaş üstü gebelikler prematüre doğum için riskli sınırlardır.
Sık doğum
Doğum kontrolünün iyi yapılamadığı ülkemizdeki gibi toplumlarda prematüre doğum sıklığı daha fazladır. İki gebelik arasındaki sürenin 2 seneden kısa olması halinde prematüre doğum olasılığı artar.
Annede kronik hastalıklar
Akciğer, karaciğer, böbrek ve kalbe ait kronik hastalıklar erken doğum içim risk oluştururlar.
Tansiyon
Annede hipertansiyon durumunda, kan dolaşımından beslenen bebeğin olumsuz etkilenmesine neden olarak erken doğum gerçekleşebilir. Annede hipertansiyon varsa aynı zamanda bebeğin kilo alımı da geri kalır.
Enfeksiyonlar
Annedeki her tür enfeksiyon amnion sıvısında bulaşmaya (rahim içinde bebeğin yüzdüğü sıvı) ve erken doğuma neden olabilir.
Genital nedenler
Rahimin küçük olması, rahim tümörü gibi rahime ait yapısal bozukluklar.
Servikal Yetersizlik
Rahim boynunda yumuşama ve gevşeme sonucu rahmin fetüsü taşıyamamasıdır.
Plasentaya ait nedenler
Plasentanın yapısal bozukluklarında da erken doğum gerçekleşebilir. Yapısal bozukluklar dışında plasentaya ait bazı patolojiler de şunlardır:
Plasenta dekolmanı
Dekolman ayrılma demektir. Rahim iç yüzüme iyice yapışmış olan plasenta bir şekilde ayrışmaya başlar ve erklen doğun meydana gelir.
Plasenta previa
“Via” yol demektir. Yani yol ağzında, çıkışta yerleşen plasenta demek oluyor. Pekiyi bu yol nedir? Tabii ki rahim ağzıdır. Plasenta rahmin alt kısımlarına yerleşirse gebeliğin ilerleyen haftalarında rahmin gerilmesi erken doğumu tetikleyebilir.
Bebeğe ait nedenler
Çoğul ebeliklerde bebek sayısı arttıkça erken doğum riski de artar.
Fetuse ait anomaliler: Doğumsal anomalisi olan bebeklerin erken doğum riski daha fazladır.
