Çocuklarda kekemelik neden olur? Çocuğum kekelemeye başladı, ne yapmalıyım?
2 ile 5 yaş arasında birçok çocukta kekemeliğin görülmesi olasıdır. Bazı hecelerin tekrarlanması, uzatılması bazı ses ve hecelerde hiç ses çıkarılamayıp takılması mümkündür. Çoğu vakada kekemelik 5 yaş civarında kaybolurken bazı çocuklarda uzun sürebilmektedir.
Kesin bir şifa garantisi olmamakla beraber, kekemelik için birçok tedavi yöntemi vardır.
Çocuklarda Kekemeliğin Nedenleri
- Genetik: Kekeleyenlerin %60’ının ailesinde kekeleme hikayesi vardır.
- Diğer konuşma ve dil bozuklukları ve gecikmeleri
- Beynin dil ve konuşma algısındaki farklılıklar: Bazı kişilerde dil gelişimini sağlayan merkezle konuşma kaslarını koordine eden merkez beyinde farklı bölgelerde işlem görüp koordine çalışamaz.
Kekemelikte ilk bulgular
1,5 – 2 yaş civarında 2-3 kelimelik kısa cümleler kurma aşamasında ilk bocalamalar ve kekelemeler başlayabilir. Bu dönemde kekelemeler doğaldır. Her ne kadar bu dönemde kekeleme anne babaları endişelendirse de doğal bir süreç olduğu kabul edilmeli ve bebeğe bu endişe yansıtılmamalı ve sabırlı davranılmalıdır.
Ne zaman endişelenmeliyim?
Bu dönemde kekeleme birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürüp kendiliğinden düzelir. Ama giderek daha fazla kekeliyor, hiçbir düzelme kaydetmiyor ve çocuk da endişeleniyorsa bir konuşma terapistine götürülmelidir.
Ani ortaya çıkan kekemelik
3-4 yaş civarında olup o zamana kadar normal konuşan bir çocuğun birden kekelemeye başlaması da sık rastlanan bir durumdur. Bu durumda çocuğun son 3 hafta içinde ani bir şekilde korkup korkmadığı düşünülmelidir. Örneğin yolda yürürken aniden önüne çıkan bir köpekten korkan çocuğun 3 hafta sonra kekelemeye başladığına şahit olmuşuzdur.
Kekeleme durumunda ne yapmalıyız?
Çocuğunuzun konuşması o zamana kadar düzgünken aniden kekelemeye başladıysa, asla ama asla ona söyleyemediği kelimeleri söyletmeye çalışmayın. Konuşurken takıldığında mesela “masa” demeye çalışırken kekelediğinde, şöyle deyin: “Evet, masa diyorsun, anlıyorum…” Çocuğun anlaşılması duygusu ondaki güvensizliği ortadan kaldıracak ve çocuk kendini kasmayıp kısa zamanda açılacaktır. Kekeleme 2 ayda düzelmeye başlamazsa konuşma terapistine gidilmelidir.
Baskıcı aile yapısı ve kekemelik
Aşırı kontrollü, baskıcı, otoriter ana veya babanın hakim olduğu ailelerde çocuklarda özgüven bozukluğu, karar verme yeteneği azlığı veya yokluğu ve buna bağlı kekeleme sık rastlanan bir durumdur.
Ailenin bu baskıcı durumun farkına varmaması ve düzeltmemesi kekemeliğin de düzelmesine engel olabilecek önemli bir faktördür.
Ne yapmalıyız?
- Çocuğunuzun daima düzgün konuşmasını beklemeyin.
- Yemek sırasında sofrayı sohbet yeri olarak kullanın, televizyon açmayın,
- Konuşmaya başlamadan önce söyleyeceklerini düşünmesini söylemeyin,
- Takıldığında baştan başlayıp tekrarlamasını söylemeyin
- “Evet, haydi masa de” gibi baskı uygulamayın.
- Baskı yapmayın, huzurlu, sakin güvenli bir ev hayatı sunun,
- Takıldığında söyleyemediklerini yineletmeyin, doğal davranın,
- “Yavaş ol” “Bir dinlen bakalım” gibi önermelerle eleştirmeyin. Bunlar aklını diline vermesine neden olup konuşmasının düzelmesine engel olur.
- Çocuğunuzun yanında başka kişilerle konuşurken yavaş ve tane tane konuşun
