Ev tozu denince mobilyaların veya televizyon ekranı üzerinde biriken toz partiküllerini düşünmeyin. Ev tozu akarları gözle görülmeyen ancak mikroskop altında görülebilen, 0,1–0,5 mm çapındaki küçük eklembacaklı canlılardır. Akarlar alerjik astım, alerjik nezle, alerjik konjonktivit ve egzamaya neden olabilirler. Yaşamaları için en ideal koşul 20–37° C arası sıcaklık ve %60–70 arası nemdir. İnsanların dökülen epitel hücreleri, saç, kıl kepek ve diğer organik maddeler ile beslenirler. Erişkin bir insanın derisinden ve saçlarından günde 1 gram kadar kepek ve hücre dökülür. Ne kadar temiz olursa olsun her evde bulunan ev tozu akarlarının en yoğun olarak üredikleri yerler ideal, nem, sıcaklık ve besin nedeniyle insan yatakları, yastık, yorgan, halı dipleri ve kumaş kaplı mobilyalardır. Esas alerjiyi yapan akarların buralara bıraktıkları dışkıları olup zamanla kuruyarak ince toz haline geçer ve bu ince toz solunum yoluyla alınınca alerjik bünyeli şahıslarda şikâyete neden olur. Öksürük, gözlerde kaşınma, astım ve alerjik nezleye yol açabilir.
Ev Tozu Akarlarına Karşı Hangi Tedbirler Alınmalıdır?
1. Yatak Odalarının Arındırılması
Ev tozu akarları 60° C’nin üzerinde 1 saat içinde ölmektedir. Bu nedenle yatak, yorgan ve yastık tamamıyla 60° C’nin üzerinde yıkanabilen kumaştan olmalı; yıkanma işlemi 2–3 haftada bir (akarların üreme ritmi) tekrarlanmalıdır.
Tamamıyla yıkanabilir yataklar pahalılığı nedeniyle temin edilemiyorsa yatak ve yastık ince naylon örtüyle kaplanmalıdır. Üzerine örtülen kılıflar 60° C’de yıkanmalı; battaniye ve yorgan ise kuru temizlemeye verilmelidir. Yatak odasında halı kesinlikle bulundurulmamalıdır. Perdeler 60° C sıcak suda yıkanabilen kumaştan olmalıdır. Yünlü battaniye, peluş tarzı toz tutacak eşyalar kullanılmamalıdır. Yatak odasında kitaplık, yüklük olmamalıdır.
Akar geçirgenliği olmayan gerçekten son derece sağlıklı tıbbi amaçlı nevresim takımları da bulunmaktadır. Bunlar akarların ve akar salgılarının şilte ile kendisi arasında hapsolmasını sağlayarak çocuğun akarları solumasına engel olmaktadır. (Doktorunuza danışınız).
Akarları barındırabilen ama yıkanamayacak durumdaki koltuk kaplamaları ve perdeler için de akar öldürücü spreyler ve akar deterjanları da medikal mağazalardan temin edilebilir.
Akarlar havasız ortamda ölür. Peki bunu nasıl sağlarız? Çocuğa 1 takım daha yorgan ve yastık alın. Eskilerini kilitli vakumlu hurca koyarak vakumlayın ve 4 hafta bekletin. Bu takımdaki akarların çoğu 1 ayda ölür. 1 ay sonra eskileri serin, yenileri vakumlayın ve bunu her ay tekrarlayın.
2. Yatak Odası Dışında Kalan Yerler
Oturma, çalışma ve misafir odalarında kadife, tüylü kumaştan, mobilyalardan kaçınmalı, perdeler yıkanabilir kumaştan olmalıdır. Halı miktarı mümkün olan en alt düzeyde tutulmalıdır. Kumaşla kaplı yüzey olabildiğince azaltılmalıdır.
Halılar, tekstil, mobilyalar akarisidlerle (akar öldürücü maddeler) en az 3 ayda bir akarlardan arındırılmalıdır.
3. Evde Nem Oranını Düşük Tutmak
Yazın nem oranını düşürmek amacıyla yapılan vantilatörler ve klima cihazları kullanılmalıdır. Kışın ise evde çamaşır kurutmak, soba üzerinde çay kaynatmak, kalorifer üzerine buhar yapıcı kaplar asmak gibi nem oranını arttırıcı hareketlerden kaçınmalıdır. Ev ve eşyalar nem oranını düşürmek amacıyla sık sık havalandırılmalıdır.
4. Temizlik ve Güneşlendirme
Evde her tarafın ve tüm eşyaların tozu haftada bir kez çift hepa filtresi olan bir elektrik süpürgesiyle 1 m2 için bir dakika süre harcamak suretiyle alınmalıdır. Mümkün olan tüm eşyalar sık sık güneşlendirilmelidir.
Su içine temizlik yapan elektrik süpürgeleri kullanabilir miyiz? Bunlar her ne kadar ortamdaki akar sayısını çok azaltsa da ortamda kalan az sayıdaki akarlar gene alerji nedeni olabilecektir, yani akar sayısının azalmasının kişiye bir klinik yararı yoktur
