Kızınızın bir sağlık sorunu olmadan doktora muayene olması gerekir mi? Ergenliğe yaklaşan kız çocuklarının sağlıklı tıbbi bakım almaları önemlidir. Bu konuda ergenlik öncesi ve ergenlik döneminde yaklaşımın nasıl olacağı ülkemizde henüz tam oturmamıştır. Çocuk doktoru mu, kadın doğum uzmanı mı muayene edecek? Kızlarda ilk jinekolojik muayene nasıl olacak? Bir kız babası olarak kendimi sizlerin yerine koyarak bilgilendirme ve endişelerinizi gidermeye yönelik bir yazı hazırlamaya karar verdim.
Jinekolojik muayene ne zaman yapılır?
Dünya Sağlık Örgütünün genel önerisi ilk jinekolojik kontrollerin 13 – 15 yaş civarında yapılması yönünde. Batı ülkelerinde birçok genç bu yaşlarda cinsel yönden aktif hale gelirken ülkemiz şartlarında bu yaşı –en azından şimdilik- daha ileri yaşlarda kabul ediyoruz. (Bilinen bir istatistik yok) Dolayısı ile pelvik yani vajinal muayene çoğu kez gerekli olmamakta. Ancak kızınızın adetleri çok düzensiz, kanamalı veya ağrılı ise, anormal vajinal akıntıları varsa pelvik muayene gerekebilir.
Pelvik muayene olacağı düşüncesi kızınızı utandırabilir, ürkütebilir hatta korkutabilir. Ancak neden muayene olması gerektiğini ve muayenede neler olacağını önceden açıklarsanız daha rahat edecektir.
Bu doktor ziyaretinin 3 ana amacı vardır:
- Bilgilendirme: Adet döngüsünün düzeni, vücudunda ortaya çıkacak deiğişklikler, cinsellik, vs hakkında bilgilendirilmelidir.
- Korunma: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, doğum kontrol yöntemleri, HPV aşısı vs
- Tedavi: Düzensiz adet görme, pelvis organlarında enfeksiyon vs durumunda
Önerilerimiz
- Öncelikle bu doktor ziyaretinin önem ve zorunluluğunu anlatın.
- Doktor seçimini ona bırakın: Kadın doktor mu, erkek mi olsun; genç mi, yaşlı mı olsun vs.
- İlk doktora gidişte muayene olması zorunluluğu olmadığını, sadece tanışmasını sağlayacağınızı ve eğer kanı ısınırsa daha sonra muayene olabileceğini söyleyin,
- Eğer kızınız bakire ise vajinal muayene olmayacağını anlatmayı unutmayın
- Vajinal muayene olması gerekmeyebileceğini, gerekirse nasıl olacağını anlatın.
- İsterse muayene sırasında yanında durabileceğinizi ama her hal-ü karda yanında bir başka hemşirenin daha bulunacağını söyleyin,
- Doktorla yalnız kaldığında dürüst davranmasını tembihleyin.
Doktorun sorabileceği sorular
- En son ne zaman adet gördünüz? Adetleriniz düzenli midir? Adet sırasında günde kaç defa ped değiştirirsiniz? Adet öncesi ağrılı dönem olur mu? Ne kadar sürer?
- Cinsel ilişkide bulunuyor musunuz? Korunma yöntemlerini biliyor musunuz? Herhangi bir yöntem uyguluyor musunuz?
- Gebe olduğunuzu düşünüyor musunuz?
- Vajinal muayeneye hazır mısınız?
Ve muayene!
Meme muayenesi
Meme kanseri ergenlikte çok nadirdir ama yine de memede kist, adenom vs var mı, bakılmalıdır.
Dış muayene
Muayene masasına nasıl yatacağı anlatılır. Muayene için özel örtü veya kıyafet giyilir. Bu pozisyonda doktor dış genital bölgeyi “ellemeden” muayene eder.
İç muayene
Gerekiyorsa ve hasta da onay veriyorsa doktorun 2 parmağı ile vajinal muayeneyi yapacağı anlatılır. (Cinsel yönden aktif olmayan kişilerde vajinal muayene yapılmaz)
Smir (Smear)
Rahim hücrelerinin mikroskopta incelenerek kanser veya öncesi değişimlerin tespit edilmesi amacı ile yapılır.
