Cep telefonlarının hayatımıza bu kadar fazla girmesiyle beraber elektromanyetik dalgaların zararları da konuşulmaya başlandı. Beyin kanserine neden olup olmadığı halen kesinleşmedi. ancak riski arttırdığı söyleniyor. Peki cep telefonu başta olmak üzere elektromanyetik dalgalardan korunmak için neler yapmalıyız?
- Elektrikli aletleri kendinizden mümkün olduğunca uzakta çalıştırın. Elektromanyetik etki mesafe ile hızla azalacaktır.
- Kullanmadığınız aletleri ya kapalı tutun ya da fişten çıkarın. “Stand by” konumunda kaldığı sürece elektromanyetik kirlilik yaratacaktır.
- Düşük radyasyonlu bilgisayar ekranı kullanmaya özen gösterin ya da ekran filtresi kullanın.
- Ekonomik (halojen ve flüoresan) lambaları mümkünse kullanmayın; kullanıyorsanız kendinizden uzakta tutun; gece lambası ve okuma lambası olarak kullanmayın. Halojen lambalar yüksek akımlar kullanırlar.
- Eski telefon hatlarına bağlı telsiz telefonların çıkış güçleri çok yüksek değil; ancak cep telefonlarında durum bunun tam tersi.
- Araç telefonlarının antenleri araçların tepesinde olmalı, yanlarında ya da pencerede değil.
- Dinlendirici bir uykuya geçmek için en ideal koşul yatak odasında TV ve radyo bulunmamasıdır.
- Elektrikli saat / radyo / alarm’ı başucunuzda bulundurmayın (pilli kullanmayı tercih edin). Elektrikle çalışan radyolu çalar saat kullanmayınız. Kullanmak zorundaysanız başınızdan mümkün olduğunca uzakta tutunuz. Odada herhangi bir alet kullanılmadığı sürece odaya gelen elektrik akımını kesebilirsiniz.
- Yatak odasında başucunuzdaki duvarla komşunuzda bir elektronik aletin bitişik durmamasını sağlamaya çalışın.
- Cep telefonu kullanmadığınız sürece kapalı tutun. Gerekmedikçe cep telefonlarını kullanmayın. Üzerinizde açıkken bulundurmayın. (Kalp üstünde, bel ve göğüste bulundurmayın.) En iyisi cep telefonu kullanma çılgınlığına son verin.
- Açık telefonu kendinizden en uzak mesafede bırakın. Tercihen 1m mesafeden kulaklıkla konuşun. Acil durumlar dışında yanınızda açık taşımayın veya hep kapalı tutun, gerektiğinde siz arayın. SAR<1 W/kg olan cep telefonlarını tercih edin.
- Yatağınızı EM alanlardan olabildiğince uzağa koyunuz.
- Elektrikli battaniye kullanmayın ya da yatmadan önce yatağınızı ısıtarak kullanın.
- Tüm TV ve bilgisayarların arkalarında EM elektromanyetik alan daha büyüktür. Komşunuzda bu aletlerin nereye yerleştiğine dikkat edin.
- Dizüstü bilgisayarlar (LCD ekran) şarjlı kullanıldığında düşük EM alana sahiptir (uzakta şarj edilmelidir).
- Saç kurutma makinesinin manyetik alanı çok yüksektir ve hipofiz bezinden melatonin salgılanmasını etkiler. Sürekli kullanmak yerine aralıklarla kısa süreli kullanın. Akşamlan kullanmayın.
- Evinizdeki ve işyerinizdeki elektrik ve manyetik alanları ölçtürün.
- Mikrodalga fırın çalışırken en az 1 m uzakta durun. Gerekmedikçe kullanmayın.
- Elektrikli tıraş makinesi kullanmayın veya şarjlı kullanın veya jilet tercih edin.
- TV ekranlarından (ön ve arkasından) en az 2 m uzakta bulunun.
- Çamaşır / bulaşık vs. makineleri çalışırken yakınında bulunmayın.
- Cep telefonu baz istasyonlarının evlerinizin çatısına ve okullara veya yakın çevrenize takılmasına izin vermeyin. (Yeni Zelanda, ABD ve İngiltere’de bu konuya halk sahip çıktı. İngiltere’ de istasyonlara yakın evler daha ucuza satılıyor.)
Prof. Dr. Nesrin Seyhan, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı Başkanı
